Jakie były maszyny rolnicze na pgr-ach w latach 50

[Dyczaczek07]

Tak jak w tytule jakie były maszyny rolnicze na pgr-ach w latach 50

[bergman31]

Ciągniki rolnicze z UNRRA:
- Case: DC, SC, VAC,
- Ford-Ferguson: 2N,
- FORDSON E27N Major,
- International Harvester: Farmall A, B, H, M,
- John Deere: A, H.
Ciągniki rolnicze produkcji krajowej:
- Ursus C-45, C-451.
Ciągniki importowane:
- Zetor: 25, 25K, 25A.

Kombajny zbożowe:
- ŻM S-4.

Snopowiązałki:
- ZS-1,8
- WC-1

Żniwiarki:
- Ż5A
- Deering No.1
- Prim/Primex.

Kosiarki konne:
- Deering BE.

Kosiarki ciągnikowe:
- Kz1-2,2.

Dmuchawy do siana:
- EP-2a.

Kopaczka konne:
- Pionier,
- LB-20 Tarnów,
- LB-20 Wrocław.

Wielorakie ciągnikowe:
- Wz-1.

Podkopywacze buraków:
- PDBz-1.

Kombajny do buraków cukrowych:
- SPG-1.

Pługi traktorowe:
- H-28Zp,
- H-28Dp,
- C-20Zp,
- C-23Zp,
- C-26Zp
- Pc1-3x30,
- Pc1-3p.

Kultywatory ciagnikowe:
- MCw.

Brony talerzowe:
- ŁBD-4,5.

Opryskiwacze konne:
- OrS-1A.

Siewniki nawozu:
- SN-2.

Rozrzutnik wapna:
- RS-1 Ziemowit.

Rozrzutniki obornika:
- RT-1.

Przyczepy skrzyniowe:
- Sanok 3P,
- Sanok P-3,
- Sanok D-3.

To tylko część maszyn używanych w PGRach w latach 50tych. Skupiłem się głównie na maszynach traktorowych, ale było też używanych dużo maszyn konnych. Oprócz wyżej wymienionych maszyn rolniczych, w latach 50tych w użyciu było też sporo maszyn przedwojennych, głównie produkcji niemieckiej.
Ojciec (urodzony w 1951 roku) pamięta jak w latach 50tych na polach PGRu odbywała się orka przy pomocy dwóch maszyn parowych i pługa przechylnego.

[Muran001]

Czy w PGR-ach w latach 50. XX wieku pracowały jakiekolwiek niemieckie maszyny, które pozostawili Niemcy? Przypomina mi się jakaś konna ciągana sadzarka do ziemniaków oraz dołownik. Nie pamiętam symboli niestety.

[bergman31]

Całkiem możliwe, że w PGRach używano młocarń, żniwiarek, snopowiązałek i kosiarek poniemieckich. Lata 50te to nie 60te, polski przemysł dopiero uruchamiał produkcję wielu maszyn rolniczych, więc w PGRach używano wszystkiego co udało się zdobyć.

[Muran001]

Czy niemieckie zdobyczne ciągniki tj. Fendt, Deutz, Lanz Bulldog i inne też mogły pracować wówczas w PGR-ach?

[pop]

Natychmiast po zakończeniu działań wojennych,nowe władze stworzyły ewidencję maszyn nadających się do pracy w państwowych gospodarstwach.Nawet osoby które prawnie zostały ulokowane na poniemieckim gospodarstwie miały obowiązek oddać to,co pasowało do kołchozu.Na wsi w której mieszkam,nowi "zasiedleńcy"głównie z tzw."centralnej polski"wywozili sporo sprzętu w rodzinne strony,niektórym się nie powiodło i musieli odsiedzieć jako tzw.szabrownicy,bo nie mieli świadomości ,że wszystko już zostało zapisane w ewidencji.Rolnicy niemieccy nie byli przekonani do ciagników rolniczych,na mojej wsi był jeden traktor u jednego z najmniejszych i najgorszych rolników.Przeprowadziłem sporo pogadanek z osobami ,które pracowały "u bauera"dobrowolnie,przyjechali tu pracować przed wojną,a po ściągneli swoich bliskich.

[bergman31]

Fendt napewno nie był używany w PGRach, bo przed IIWŚ produkował lekkie ciągniki o bardzo małej mocy, w dodatku liczba wyprodukowanych egzemplarzy była niewielka.

Deutz i Lanz-Bulldog napewno były używane po wojnie ale do lat 50tych zapewne niewiele ich ocalało ze względu na znaczne wyeksploatowanie. To samo dotyczy ciągników Famo i Hanomag.

[pop]

Żeby nie ciągnąć zbyt dużych wywodów,trzeba mieć tę świadomość,że dopiero w latach 50-tych PGR-y mocno postawiły na szkolenia.Kto niby miał obsługiwać te sprzęty gdy ludzie na polskich wsiach byli tak zacofani,ze dmuchali na żarówkę,żeby zgasła.Wiele powojennego sprzętu innego niż konne ,poszła na złom z braku mechaników i części.Mój wujek ratował te najbardziej potrzebne dorabiając tłoki ,pierścienie itp.ale takich fachowców po wojnie była garstka w województwie.

[bergman31]

Wiele powojennego sprzętu innego niż konne ,poszła na złom z braku mechaników i części.

To były główne przyczyny szybkiego trafiania do hut ciągników z UNRRA.

Do lat 50tych, to maszyn traktorowych dużo nie było, głównie pługi i kultywator a te, to każdy kowal potrafił naprawić.

Babcia opowiadała, że przez pierwsze lata po wojnie w pobliskim PGRze (zachodnia część obecnego woj. kuj-pom) to zboże koszono kosami, bo nawet żniwiarek nie było. Orka i inne prace polowe były wykonywane przy użyciu koni.

[Ursus]

Do spisu można z pewnością dodać zdobyczne ciągniki Lanz Bulldog, Deutz, Famo, Normag czy Hanomag, ale poza Lanzami to ilość pozostałych była pewnie bardzo niewielka. Pojawiają się czasem na zdjęciach czy kronikach - ale bardzo rzadko - ciągniki Steyr typu A180. Nie wiem skąd one się wzięły być może to jakaś niewielka partia zakupionych, bo one są powojenne.

[pop]

Steyr był najprawdopodobniej jakąś formą zakupu,bo w przedsiębiorstwie w którym pracował mój wujek ,było kilka sztuk tych traktorów.Jeden z nich z rozmrożonym silnikiem odkupił wujek i przez wiele lat wykorzystywał na gospodarstwie teściów(swego czasu bardzo chciał mi go oddać),ale to był ciągnik transportowy i do prac polowych średnio się nadawał.Jeszcze jako uczeń szkoły podstawowej widywałem bardzo często szybkiego Deutza ,którym właściciel wykonywał usługi ,które bardzo szybko przejął sektor sam.ciężarowych.W okresie wojennym i tuz po, podstawowym ciągnikiem,jak wspomniał Bergman, był koń.Ciagniki były raczej kojarzone z transportem.Wielka kolektywizacja zmieniła ten trend i przy okazji w bardzo mądry sposób "wykształciła"całe rzesze traktorzystów,których w Polsce powojennej nie było.

[marek]

Wieś w której teraz mieszkam nie była wsią PGR owską . ale pola dookoła były PGR. Mój sąsiad jako 4 letni chłopiec wraz ze swoją matką był jednym z pierwszych osadników.W latach 50 tych był nastolatkiem. Opowiadał mi że pola dookoła były uprawiane mówiąc ogólnie , papajami.Gdy rozpoczynał się sezon prac polowych, to zaraz po szkole szli na pola, gdzie traktorzyści sadzali ich na ciągniki żeby dalej za nich jeździli a sami biesiadowali pod chmurką i nie pili tam soczków tylko inne trunki. Dla dzieciaków to była frajda.Teraz te tereny uprawia jeden rolnik , a wiem od pracowników ,że jest tego około 2000 h. więc było gdzie ,,szaleć,,.Rozmawialiśmy też o żniwach.Te tereny są dosyć ostro pagórkowate, więc podczas koszenia, żeby kombajn nie stoczył się do tyłu np. podczas awarii, to tuż za tylnymi kołami ciągnął na łańcuchach dużą belkę, która blokując koła w czasie jazdy do tyłu zapobiegała wypadkowi. Do przodu można było kombajn wyhamować np. chederem , do tyłu bez belki nie. Gdyby teraz sąsiad żył to pewnie opowiedział by mi o szczegółach jakimi maszynami pracował. Niestety czas jest nieubłagany i z tamtego pokolenia nikt już koło mnie nie został.Dla zainteresowanych tamtymi czasami pozostaje tylko literatura.

[Ursus]

Odnośnie siadania za kierownicą jak traktorzyści biesiadowali - mój tato tak był sadzany przez mojego dziadka Bronował Ursusem C-45, a gdy odbił w drugą stronę to najechał na brony bo nie mógł wcisnąć sprzęgła. Później jak był starszy podobnie dziadka kolega dał tacie Ursusika ze snopowiązałką.

[pop]

Jednym słowem można określić ,że sprzęt zdobyczny raczej nie dotrwał do "prawdziwej"mechanizacji rolnictwa państwowego,bo tak na prawdę niemcy zbyt wiele go nie mieli i w zasadzie nie był na wyposażeniu nawet dużych gospodarstw.W latach 50-tych mój śp.teść podjął pracę w PGR jako pomocnik traktorzysty i przeszedł całą ścieżkę edukacyjną zdobywając komplet uprawnień do prowadzenia wszelkich pojazdów.Po zakończeniu pierwszego etapu dostał swój pierwszy ciagnik i był to c45 na stalowych kołach,który jak kilka innych przerobili własnym sumptem na ogumiony,korzystając z kół niesprawnych już wówczas ciągników z UNRRA.Bardzo szybko zresztą pojawiły się dużo nowocześniejsze Zetory oraz bardzo nowoczesne Ursusiki,które pyrkały non stop,żeby uprawić ogromne ilości ziemi."Bratni"kraj wówczas też niósł propagandową pomoc techniczną ,wszak oni już mieli duże doświadczenie w prowadzeniu kołchozów i produkowali sprzęt na duży areał.

[Martek]

U mnie było dokładnie tak jak pisze pop. W tych latach pyrkały papaje które przerabiano na gumowe koła, maszyny ciągane, ale dominowały jeszcze prace końmi; np bronowanie zaprzęgiem 4 koni. Prowadzenie takiego zaprzęgu stanowiło nie lada wyzwanie nieporównywalnie trudniejsze o jazdy ciągnikiem.

[pop]

Odnośnie siadania za kierownicą jak traktorzyści biesiadowali - mój tato tak był sadzany przez mojego dziadka Bronował Ursusem C-45, a gdy odbił w drugą stronę to najechał na brony bo nie mógł wcisnąć sprzęgła. Później jak był starszy podobnie dziadka kolega dał tacie Ursusika ze snopowiązałką.

Oj tego typu historii było mnóstwo.Mój ojciec zamówił usługę koszenia,ale zamiast traktorzysty przyjechał jego nastoletni syn ,któremu też nie chciało się kosić i uciekł zostawiając ciągnik ze snopowiązałką.Ojciec i tak był bardzo zadowolony i wykonał usługę dla siebie samodzielnie,takie czasy.

[bergman31]

Pojawiają się czasem na zdjęciach czy kronikach - ale bardzo rzadko - ciągniki Steyr typu A180. Nie wiem skąd one się wzięły być może to jakaś niewielka partia zakupionych, bo one są powojenne.

Fragment z książki: "Stare ciągniki na polskich polach w latach 1918-1969".