Nośnik narzędzi SSz-65

Dodano dnia: 03/09/2019

Lata pięćdziesiąte XX wieku, można zaliczyć do złotego okresu rozwoju nośników narzędzi. W wielu krajach prowadzono rozmaite próby, w wyniku których powstawały dość dziwaczne konstrukcje. Oprócz klasycznych nośników narzędzi, budowanych na zasadzie ramy z zainstalowanym z tyłu silnikiem i układem przeniesienia napędu, wyodrębniły się konstrukcje, które należało by sklasyfikować jako podwozia lub platformy samojezdne.
W ZSRR pod koniec lat pięćdziesiątych zaniechano produkcji kombajnów przyczepianych i przestawiono się całkowicie na kombajny samobieżne. Jednak przeprowadzone analizy na podstawie prac kombajnu zbożowego SK-3 wykazały, że kombajn ten pracuje średnio 10-12 dni w roku. Cena takiej maszyny poważnie wpływa na wzrost kosztów produkcji gospodarstwa rolnego. Wnioski te wprawdzie dotyczyły sowchozów ZSRR, ale nie są żadnym odkryciem i równie dobrze mogą dotyczyć współczesnych gospodarstw rolnych.

Jeden z pierwszych egzemplarzy kombajnu zbożowego SK-3.

Inżynierowie radzieccy przyjrzeli się kombajnowi SK-3. Zwrócili oni uwagę, że po za swoimi zespołami roboczymi posiada wszystkie zespoły podwozia. Powstał zatem pomysł podzielenia kombajnu na dwie części: właściwy kombajn z elementami roboczymi i podwozie.
Przy konstruowaniu podwozia przyjęto następujące założenia:
1.    zaprojektować konstrukcję ramową, umożliwiającą zawieszanie maszyn
bez ram nośnych
2.    zawieszanie maszyn nie może wymagać dodatkowego demontażu
elementów podwozia
3.    podwozie musi umożliwiać zawieszanie maszyn o dużych gabarytach
4.    szeroki zakres prędkości roboczych i transportowych
5.    warianty napędowe:
– klasyczny z jednym mostem napędowym
– z dwoma mostami
– z dwoma na specjalnych kołach.

Rzut z góry na podwozie samojezdne SSz-65 serii z roku 1959.

Prace nad konstrukcją podwozia SSz-65 zakończono w 1959roku. Na sezon żniwny powstała seria testowa 30 sztuk tych podwozi. Badania polowe przeprowadzono ze specjalnie skonstruowanym kombajnem zbożowym NK-3 powstałym w oparciu o mechanizmy żniwno – omłotowe samojezdnego kombajnu SK-3. Oprócz tego, przeprowadzono badania silosokombajnu NSK-2,6 i zbioru kukurydzy KNK-2,1, oraz nowymi konstrukcjami kombajnu do zbioru kukurydzy i konopi.

Nośnik SSz-65 wersja z 1960 roku.
1- tylny most, 2- belka poprzeczna do mocowania maszyn zawieszanych, 3- główna belka nośna, 4– silnik, 5- cylinder hydrauliczny, 6- przedłużacz osi, 7– zwolnica, 8- punkt zaczepienia dla cięższych maszyn lub platformy transportowej, 9- skrzynia biegów, 10- pomost kierowcy.

Na podstawie wyników badań, zdecydowano się wykonać w 1960 roku, dalszych 100 podwozi SSz-65 wraz z kompletem maszyn. W konstrukcji z 1960 roku przekonstruowano i wzmocniono oś napędową. Pojazd składał się z dwóch głównych części: układu jezdnego i napędowego. Układ jezdny tworzyła rama, most kół napędzanych i most kół tylnych. Układ napędowy wyposażony był w silnik diesla o mocy 70KM, uruchamiany małym silnikiem benzynowym. SSz-65 posiadało dwie skrzynie biegów, ustawione jedna za drugą. Jedną posiadała trzy stopnie, zaś druga cztery. Kombinacja tych przełożeń pozwalała uzyskać 12 prędkości roboczych i transportowych.

Nośnik SSz-65 jako kombajn do zbioru ziemniaków, podczas badań polowych na polach obwodu moskiewskiego w 1961 roku.

Rozstaw kół tylnych można było zmieniać w granicach od 240 do 180cm, zaś tylnych od 130- 180cm. Położenie układu napędowego mogło być zmieniane w stosunku do układu napędowego, w celu uzyskania jak najkorzystniejszego rozkładu obciążeń na poszczególne koła. Nośnik SSz-65 można było przebudowywać z pojazdu o kształcie asymetrycznym położeniu kabiny i układu napędowego na pojazd o kształcie z centralnie położoną kabiną i silnikiem.

Przy pracy z maszynami do sprzętu ziemiopłodów obciążenie na prawe i lewe koło napędzane nośnika wyrównywało się i nie przekraczało obciążenia granicznego, przyjętego przez konstruktorów do obliczeń jako 3000kg na każde z kół. Zaś dla kół tylnych jako na 2000kg dla obydwu kół.

Schemat obrócenia układu napędowego wraz z pomostem w stosunku do podwozia.
A- układ asymetryczny, kolor żółty, kierunek jazdy do przodu zgodny z żółtą strzałką,
B- układ symetryczny, kolor niebieski, kierunek jazdy do przodu zgodny z niebieską strzałką.

W celu zwiększenia siły uciągu przy orce, zaproponowano dociążanie podwozia obciążnikami w taki sposób, aby obciążenie koła napędzanego jadącego po polu wynosiło 1350kg, zaś koła poruszającego się w bruździe -1150kg. Wówczas przy współczynniku przyczepności 0,6, siła uciągu wynosiła 1500kg. W ten sposób podwozie o mocy 70KM dysponowało siłą uciągu jak ciągnik MTZ-5M, mający silnik o mocy 55KM.

SSz-65 w symetrycznym ustawieniu silnika i kabiny, jako platforma transportowa.

Powstała rezerwa mocy około 20KM, mogła być wykorzystywana do pracy przy większych prędkościach. Dodatkowo nośniki SSz-65 zapatrzano w układ hydrauliczny. Produkcję nośników SSz-65 podjęły Zakłady Taganroskie. W latach siedemdziesiątych kontynuacją idei podwozia SSz-65 była samobieżna maszyna KS-6, którą do Polski importowano wyposażoną jako samobieżny wyorywacz buraków.

Samojezdne podwozie KS-6 z lat siedemdziesiątych jako wyorywacz buraków. W ramach kooperacji RWPG, kabiny i osprzęt dostarczał kombinat Fortschritt.

Rafał Mazur

Zobacz więcej na