Co daje nam tandem?

Dodano dnia: 16/05/2020

Przez połączenie dwóch ciągników Ursus C-328 w układ posobny uzyskuje się nowy ciągnik – Tandem C-328 o mocy 56 KM. Ma on nowe własności trakcyjne i eksploatacyjne, właściwe ciągnikom z napędem na cztery koła.

Ciągnik Tandem C-328.

Zmniejszenie kosztów produkcji roślinnej

Wstępne badania wykazały, że maksymalna siła i moc uciągu ciągnika Tandem C-328 są przeszło dwukrotnie większe od maksymalnej siły i mocy uciągu pojedynczego ciągnika Ursus C-328. Różnica ta jest tym większa, im trudniejsze są warunki pracy (piasek, rozmokła glina). W tabeli 1 podano maksymalne siły i moce uciągu ciągników Tandem

C-328 oraz pojedynczego ciągnika Ursus C-328, uzyskane w tych samych warunkach. Procent obliczono przyjmując wyniki ciągnika Ursus C-328 za 100%. Ciężar ciągnika Ursus C-328 wynosił w czasie badań 2 200 kg, Tandem C-328 – 3 800 kg. Wymiary opon obu ciągników wynosiły 10-28″.

Jak łatwo obliczyć, współczynnik wykorzystania ciężaru wynosił na ściernisku dla pojedynczego ciągnika 0,50, dla Tandemu – 0,71, a na glebie spulchnionej – odpowiednio 0,44 i 0,63. Wynika stąd, że Tandem C-328 będzie wykazywał zawsze większą wydajność, niż dwa pojedyncze ciągniki Ursus C-328 pracujące oddzielnie, a stąd zużycie paliwa na jednostkę wykonanej pracy będzie znacznie niższe. Potwierdziły to badania eksploatacyjne.

Tandem C-328 pracuje zadowalająco na glebach lekkich i średniozwięzłych z pługiem zawieszanym czteroskibowym, natomiast na glebach ciężkich – z pługiem trzyskibowym. Do badań użyto 4-skibowego pługa zawieszanego David Brown oraz 3-skibowego PZ-3. W tabeli 2 podano wskaźniki eksploatacyjne, uzyskane w orce na glebach o różnych oporach jednostkowych.

Jak można przewidzieć, koszt jednego hektara orki wykonanej ciągnikiem Tandem C-328 będzie niższy, niż w przypadku dwóch ciągników Ursus C-328, pracujących oddzielnie. Wpływa na to nie tylko wyższa wydajność, lecz przede wszystkim niższe nakłady pracy ludzkiej, ponieważ Tandem obsługiwany jest przez jednego traktorzystę.

W tabeli 3 podano zestawienie nakładów roboczogodzin oraz kosztów bezpośrednich (koszt robocizny i paliwa) na jeden ha, przy czym przyjęto płacę traktorzysty w wysokości 6zł za godzinę oraz koszt paliwa 2,50zł za jeden kg.

Bezpośredni koszt wykonania jednego ha orki wynosi dla ciągników Ursus C-328 – 74,25zł (30+44,25), a dla ciągnika Tandem C-328 – 46,57zł (10,32+36,25), różnica – 27,68zł. Bezpośredni koszt wykonania jednego ha orki ciągnikiem Tandem C-328 jest niższy więc o 37%.

Stosowanie w układzie Tandem ciągników jednego typu ułatwia zaopatrywanie w części zamienne, przyczyniając się do znacznego skrócenia czasów naprawczych. Istotną zaletą Tandemu jest to, że w razie awarii jednego z ciągników, można go zastąpić innym lub też drugi ciągnik, po założeniu przedniej osi, używać do prac lekkich.

Koszt zespołu sprzęgającego nie powinien przekroczyć sumy 15 000 zł. Konstrukcja tego zespołu została tak opracowana — że nawet w najprymitywniejszych warunkach, dwóch ludzi może zmontować Tandem w ciągu 8 godzin, za pomocą jednego lewarka i kompletu kluczy.

Pełne wykorzystanie ciągników w ciągu roku

W bilansie prac ciągnikowych orki stanowią zaledwie 10-15%. Pozostałe 85-90% prac można wykonać ciągnikami średniej mocy. PGR mające ciągniki dużej mocy, wykorzystują je tylko w nieznacznym stopniu. Używanie natomiast ciężkich ciągników do wykonywania lekkich prac uprawowych jest nie tylko nieekonomiczne, ale również niewskazane ze względów agrotechnicznych (ugniatanie gleby). Problem ten można rozwiązać przez stosowanie Tandemu, który w okresie prac lekkich można rozłączyć, uzyskując ponownie dwa lekkie ciągniki. Pozwala to na pełne wykorzystanie dysponowanej mocy ciągników przez wszystkie sezony i skrócenie w ten sposób okresu amortyzacji parku ciągnikowego.

Stosowanie ciągników połączonych pozwala na rozszerzenie wachlarza prac wykonywanych ciągnikiem Ursus C-328. Tandem C-328 może być również użyty do transportu okopowych z podmokłych pól, a możliwość współpracy z przyczepą napędzaną zapewnia rozwiązanie transportu w najtrudniejszych warunkach terenowych, np. w górach. Przy pracy z ciężkimi maszynami i kombajnami, które napędzane są przez wał odbioru mocy, można przedni ciągnik wykorzystać do uciągu, natomiast całą moc ciągnika tylnego oddać maszynie przez wał odbioru mocy. W chwilach wystąpienia zbyt dużych poślizgów można w każdej chwili dodatkowo włączyć bieg w ciągniku tylnym.

W ten sposób jeden typ ciągnika średniej mocy, jakim jest ciągnik Ursus C-328, może pokryć zapotrzebowanie mocy i siły uciągu na prawie wszystkie prace w rolnictwie. Jest to szczególnie ważne w naszych warunkach, ponieważ nie produkujemy ciągników dużej mocy, a import ich jest niewystarczający.

Ograniczenie zastosowania ciągników gąsienicowych

Orka na glebach ciężkich o oporze jednostkowym powyżej 60kg/dcm² jest trudnym problemem. Ciągniki gąsienicowe, których liczba jest niewystarczająca, a także niewielka stosunkowo liczba ciągników Zetor Super nie zapewniają wykonania podstawowych prac w terminach agrotechnicznych. Ciągnik Ursus C-328 na tych terenach nie może pracować, gdyż jego moc i siła uciągu są niewystarczające. Na podstawie wstępnych wyników badań eksploatacyjnych przeprowadzonych w ubiegłym roku na glebach ciężkich w woj. olsztyńskim okazało się, że Tandem C-328 pracuje zadowalająco z pługiem zawieszanym 3-skibowym PZ-3, osiągając wydajność i zużycie paliwa na ha w granicach uzyskiwanych przez ciągniki gąsienicowe DT-54. W tabeli 4 podano wskaźniki eksploatacyjne, uzyskane przez Tandem C-328 i ciągnik gąsienicowy DT-54 w tych samych warunkach (orka na głębokość 30 cm przy wilgotności gleby 13,8%).

Wyniki te uzyskane ciągnikiem Tandem C-328 na oponach 11-28″ z wodą we wszystkich kołach. Ciężar ciągnika wynosił 4 000kg. Ciężar ciągnika DT-54 wynosił w czasie badań 5 300kg.

Tandem C-328 może więc z powodzeniem zastąpić drogi w eksploatacji ciągnik gąsienicowy DT-54 przynajmniej w warunkach średniej wilgotności gleby. O tym, że korzystniej jest stosować Tandem świadczy również kalkulacja: cena DT-54 wynosi 154 000 zł, cena Tandemu C-328 (2×72 000) – 144 000 zł plus cena zespołu sprzęgającego 15 000zł, razem — 159 000 zł. Różnica jest niewielka. Ale koszt napraw ciągnika DT-54 wynosi 62,64zł/godz. pracy, a Tandemu C-328 (suma kosztów 2 ciągników Ursus C-328) — tylko 33,28zł/godz. pracy. Różnica wynosi 29,36 zł/godz. pracy, czyli koszt ten jest dla ciągnika Tandem niższy o około 47%.

Dzięki możliwości rozłączenia ciągnik ten może być wykorzystany przez wszystkie sezony, co jest również ważnym argumentem na korzyść tego ostatniego.

Ograniczenie importu ciągników

Wprowadzając do rolnictwa szerzej ciągniki Tandem C-328 można zapewnić pokrycie zapotrzebowania mocy i siły uciągu do wykonania wszystkich prac w rolnictwie przez ciągniki Ursus C-328. Spowoduje to zmniejszenie zapotrzebowania na import zagranicznych ciągników dużej mocy (klasycznych, gąsienicowych, z napędem na obie osie), które niechętnie są eksploatowane przez użytkowników, głównie z powodu trudności w nabyciu części zamiennych i przedłużających się z tego powodu okresów naprawczych.

Mgr. inż. Zbigniew Topolski
IMER Kłudzienko
Mechanizacja Rolnictwa
Nr 16/1964