Mazowsze

Dodano dnia: 29/03/2019

W okresie planu 6-letniego, polski przemysł był ściśle związany w zakresie współpracy ze Związkiem Radzieckim, w tym również w dziedzinie przemysłu motoryzacyjnego poprzez zakup licencji lub dokumentacji na produkcję pojazdów (w 1951r. samochód osobowy Warszawa, FSC Lublin ).
Podobne plany w 1953 roku dotyczyły produkcji kołowego ciągnika rolniczego opartego na radzieckiej dokumentacji. Ciągnik ten miał być dokładną kopią przygotowywanego wówczas do produkcji seryjnej na Białorusi traktora MTZ-2.
Sama konstrukcja głównych podzespołów tego ciągnika nie była jednak nowa. Należy tu cofnąć się do roku 1947, kiedy to w Charkowskiej Fabryce Traktorów (ChTZ) rozpoczęto produkcję gąsienicowych traktorów KD-35 opartych o wzór amerykańskiego ciągnika gąsienicowego Caterpillar typ D-4.
Na początku lat pięćdziesiątych radzieckie plany rozbudowy przemysłu traktorowego przewidywały budowę w Mińsku fabryki silników rozruchowych PD-10. Tam również miały powstawać ciągniki KD-35.
Jednocześnie przygotowana została ciekawa dokumentacja kołowego ciągnika, którego główne podzespoły: silnik, sprzęgło, skrzynia przekładniowa pochodziły właśnie z gąsienicowego traktora KD-35. Adaptacja tych elementów stanowiła dla projektantów pewien problem, gdyż ciągnik gąsienicowy odznaczał się sporym ciężarem i poszczególne mechanizmy spoczywały w stalowej ramie – kadłubie. Ciągnik kołowy musiał być lżejszy przy zachowaniu wytrzymałości połączeń zaadaptowanych podzespołów. Dlatego silnik MTZ-2 osadzony został na ramie, która usztywniała podwozie ciągnika od bloku skrzyni biegów, aż do przedniej osi. Kołowy układ jezdny stawiał zupełnie inne wymagania co do prędkości na poszczególnych biegach, dlatego też wszystkie wartości przełożeń zostały zmienione przez inny dobór przełożenia na zwolnicach.
Zabrakło natomiast miejsca dla przekładni kierowniczej, przez co kolumna wraz z przekładnią znalazła się z prawej strony traktora. W związku z tym kierowca zajmował miejsce bardziej po prawej stronie, nie symetrycznie do osi pojazdu.
Ciągnik MTZ-2 skierowany został do produkcji w 1953 roku. Natomiast w Polsce nigdy nie doszło do wytwarzania bliźniaczej konstrukcji „Mazowsze”.

Rafał Mazur