Silnik Fordsona Dexta i polski Perkins

Dodano dnia: 28/03/2013

W roku 1974, polskie władze kupiły licencję na ciągnik rolniczy Massey Ferguson z silnikiem Perkins (motor 3-cyl. AD 3.152 i motor 4-cyl. A 4.236). Kiedy w kraju powstały pierwsze licencyjne silniki Perkins, wymiary podzespołów były calowe.

Znacznie wcześniej, bo w roku 1960, licencję ciągnika MF-35 wraz z silnikiem D 3.152 kupiła Jugosławia (oznaczonego przez nich jako IM-03). Bałkany są o krok przed nami. Silniki stosowane w Fergusonach (od 1959 r.) oraz Fordach Dexta (od 1958r) to 3 cylindrowe Perkinsy serii P3. Silnik Dexty był specjalną wersją Perkinsa P3 z maksymalną mocą 32 KM.

Jugosłowiański Ferguson nosił oznaczenie IMT 533, zaś silnik IM-03.

Analizując budowę silnika Dexty (F3), a polską modernizacją widać szereg zmian występujących w osprzęcie. Wał korbowy, korbowody, koło zamachowe, panewki, pompa wodna i olejowa są takie same. Zmianie uległa pompa wtryskowa. Pewne elementy silnika F3 i polskie 3P są podobne. Jednak nie należy się tym sugerować przy remoncie silnika. Nie są to informacje sprawdzone.

Porównanie silników Dexty i 3P sprawia wiele kłopotów i nie jest wiążące. Półpierścienie oporowe występujące w polskiej wersji silnika występują w dwóch odmianach (montowane po 1992 r). W wersji angielskiej występuje podobna sytuacja. Pochodzenie silnika Perkins jest dobrze udokumentowane w fabrycznej dokumentacji technicznej. Co prawda w przedstawionym po angielsku opisie silników brakuje wzmianki o Dextrze, jednak jest silnik oznaczony jako 3.152.

Warto wspomnieć, że symbolika w oznaczeniach silników Perkinsa wyraża liczbę cylindrów i całkowitą pojemność skokową w calach. Warto też zapoznać się z lokalizacją numerów seryjnych silników. W szczególności z położeniem, lokalizacją tabliczek poszczególnych typów silników.

Położenie tabliczek znamionowych w silnikach Perkinsa po 1974r.

Lewa strona

Prawa strona.

Tył silnika

Polskie silniki Perkins produkowane w Zakładach Mechanicznych „Ursus” to ich proste rozwinięcie P3, oznaczone 3P. Znalazły one szerokie zastosowanie w szybko rozwijającej się gospodarce.
1. Perkins 3-cylindrowy montowany był w:
– Licencyjnym MF 235,255 i pochodnych Ursusach 2802,2812,3512,3514,
– Samochodzie Tarpan (FMR Polmo Poznań, FSS Kielce)
– W zagranicznych traktorach Massey Ferguson, typu: MF 20, 30, 35, 40, 50, 124, 133, 134, 135, 144, 148, 150, 155, 200, 202, 203, 235, 240, 244, 250, 550, 702, 911, 1035, 1350, 1500, 2135, 2200, 2203, 2205, 2244, 2299, 2500.
2. Perkins 4-cylindrowy A4.236 występował w:
– Nie wdrożonym licencyjnym MF 265/275, produkowanym od 1988roku jako
Ursus 4512/4514,
– Podnośniku widłowym Zremb Gliwice.
– Zagranicznych traktorach Massey Ferguson z tym silnikiem to MF: 11, 31, 33, 50, 87, 95, 99, 165, 168, 175, 177, 178, 180, 185, 186, 187, 188, 265, 275, 300, 350, 470, 487, 565, 575, 590.

Dodatkowo silniki 4 cylindrowe występowały w samochodach ciężarowych np. hiszpańskie Ebro.

Obecnie (rok 2012) dokumentacja techniczna tworzona jest w oparciu o język angielski. Dlatego warto jest szukać rozwiązań opartych na języku anglojęzycznym. Dokumentacja techniczna w/g tworzenia odlewów w fabryce np. bloków silnikowych nie jest (i nie musi być spójna) z oznaczeniem żeliwnego odlewu bloku silnika.

Marek Ułasiuk