Fiat 25C

Dodano dnia: 25/06/2019

Mimo, że podczas wojny, turyński dział Fiat Meccanizzazione, zmuszony był pracować na potrzeby przemysłu wojennego, to w tajemnicy prowadzono prace nad ciągnikiem rolniczym Fiat 50. Jego produkcję udało się uruchomić dopiero w 1947 r. Na bazie tego modelu, powstał jego mniejszy brat, Fiat 25R. Napędzany 24 konnym silnikiem wysokoprężnym, wyposażonym w 4 biegową skrzynię. W momencie jego wprowadzenia na rynek w 1951 roku, na liście dodatkowego wyposażenia, przewidziano 3 punktowy układ zawieszania maszyn. Mógł być on, podobnie jak w Zetorze 25, zakładany na tylnej ścianie mostu, pod postacią „plecaka”.

Fiat 25 R, bił rekordy popularności. Jego produkcja stanowiła główny trzon powojennej działalności Fiata.

Ten niewielki ciągnik, stanowił najlepiej sprzedający się traktor Fiata w połowie lat pięćdziesiątych. Fiat 25R po raz pierwszy otrzymał pomarańczowy kolor, który stał się barwą firmową ciągników tej firmy, aż do 1983roku.

Model 25 C, tak naprawdę stanowił odmianę wersji kołowej 25 R. Podobny projekt przygotował dziesięć lat później Zetor przygotowując gąsienicowego 2023, na bazie Majora 3011.

Ze względu na specyfikę upraw włoskiego rolnictwa, istniało też duże zapotrzebowanie na nieduże traktory gąsienicowe. Dlatego obok ciągnika kołowego, przygotowano gąsienicowy wariant, o symbolu 25C.  Skrzynia biegów mimo, że pochodziła z ciągnika kołowego, to konstruktorzy dokonali w niej zmian przełożeń pierwszego, czwartego i wstecznego biegu.

Dla specyficznych upraw, dział konstrukcyjny Fiata specjalnie przygotował wąski traktor 25 CS o rozstawie gąsienic wynoszącym 80cm.

Do prac między winoroślami, najlepiej było od razu zamówić dodatkowe osłony chroniące pnącza przed uszkodzeniami.

Dodatkowo od 1952 roku, oferowano odmianę 25 CI, wyposażoną w spowolnione prędkości. W tym modelu maksymalna prędkość na 4 biegu wynosiła: 7,1km/h. Równocześnie Fiat przygotował odmianę 25 CS, przeznaczoną do prac w winnicach, nierzadko położonych na stromych wzgórzach. Typ 25CS odznaczał się przed wszystkim wąskim rozstawem gąsienic, wynoszącym od środka do środka 80cm. A więc był to naprawdę wąski traktor.

Półsztywne podwozie gąsienicowe, z osią wahnięcia osadzoną po za kołem napędzającym, było najłatwiejsze w realizacji i chętnie stosowane w ciągnikach małej mocy.
1 – Łożyskowana oś wahnięcia, tu łożyska są rozstawione dość szeroko, co rozładowuje siły wywołane momentami oporu poprzecznego, 2 – resor piórowy, osadzony na sworzniu wahliwym, 3 – rama wzmacniająca przedział silnikowy.

Warto wspomnieć, że serce ciągnika stanowił taki sam silnik jaki znajdował się w modelu kołowym. Czterocylindrowy diesel o pojemności 2270cm³, dostarczał około 23 KM przy 1750obr/min. Na życzenie oferowano też jednostkę benzynową o mocy 28 KM. Ciekawostką jest to, że włoska instalacja elektryczna pracowała na napięciu 24V! Chociaż, na przykład odmiany dostarczane na inne rynki wyposażano w elektrykę 6-voltową.

Czterocylindrowy silnik FIAT 605000-4, osiągał moc 25KM przy 2000 obr/min. Przy tym jednostka ta, była niezwykle oszczędna, spalając około 2,5 do 3,0 litra oleju napędowego na godzinę. Pompa wtryskowa PE 4A 50320 to licencja Bosch.

Na liście dodatkowego wyposażenia gąsienicówki 25C można znaleźć, choćby zakładany trzypunktowy układ (tzw. plecak), wałek odbioru mocy, przystawkę pasową, czy blaszane osłony gąsienic, chroniące krzaki winniczne od uszkodzeń.

Model podstawowy posiadał wychylny zaczep i belkę wielootworową.

Podobnie jak w odmianie kołowej, można było założyć plecak z trzypunktowym układem podnoszenia. Siła udźwigu na końcówkach wynosiła około 250kg.

Na liście opcji znajdowała się też przystawka pasowa, pozwalająca uzyskać szybkość koła na poziomie około 1120 obr/min.

Jeśli jest mowa o ciągnikach gąsienicowych, to na pewno jednym z ich przeznaczeń są prace budowlane. W przypadku Fiata 25 C, taka wersja plantująca, została przygotowana dość późno, bo dopiero w 1954 roku. Właściwe projekt całego oprzyrządowania sporządziła i podjęła się produkcji firma Schaeff. Traktor wyposażony został w przedni lemiesz, który mógł być wymienny z łyżką podsiębierną, spełniającą rolę kolasy. Wersja budowlana nosiła oznaczenie 25 CF. Ponieważ, seryjna pompa hydrauliczna okazała się zbyt słaba do obsługi osprzętu budowlanego. Firma Schaeff, zastosowała swój układ hydrauliczny z tłoczkową pompą o zmiennej wydajności od 12 do 38 l/ min.

Zabudową modelu budowlanego 25 CF, zajmowała się firma Schaeff.

Dzięki długim ramionom, łyżka mogła służyć jako kolasa transportowa. Ciągnik spełniał funkcję ładowarki.

W 1958 roku, moc silnika 25CF została podniesiona do 27KM. Równolegle przygotowano 30 konną odmianę 30 CA, ze zmodernizowaną skrzynią biegów, wyposażoną w bieg pełzający i zmienione przełożenia. Fiata  25 C ze wszystkimi odmianami, zbudowano łącznie w ilości prawie 45 tysięcy egzemplarzy.

Rafał Mazur