Wszystko o Zetorze 25

[Majo]

Ja żadnego pierścienia nie miałem i nie mam a jeżdżę kilkanaście lat.

[Majo]

Oczywiście, że ma pneumatykę. Nie wszystkie, ale od któregoś roku miały. Od którego to niech się wypowie jakiś znawca;) Co do gniazda przyczepy to nie wiem.

[Ursus]

Gniazdo przyczepy miał każdy, który miał zaczep transportowy. Więc praktycznie 100% ciągników Zetor 25 i późniejszych.

Pneumatyka weszła na początku lat 50tych.

[SEBRIGHT]

Temat pewnie był już wałkowany, ale nie mogę nic odszukać na Formum, więc napiszę w czym problem. Otóż prawdopodobnie mam zamuloną chłodnicę w Zetorku, bo na wolnych obrotach jest ok, a jak dodam gazu wyrzuca wodę górą, w dolny wąż od chłodnicy do pompy wodnej zwęża się, jakby robiło się w nim lekkie podciśnienie. Kupiłem w pobliskim motoryzacyjnym jakąś chemię, zrobiłem wszystko wg instrukcji na metce i nic nie pomogło. Teraz chcę spróbować metodą tradycyjną, czyli wodą z octem, tylko pytanie - ile octu wlać do chłodnicy, żeby nie przedobrzyć

[Mars]

Jeśli by wziąć pod uwagę odlewnie obudowy skrzyń biegów do Zetora 25, to ile ich było ? Ja znalazłem trzy : ze znaczkiem Skoda, bez żadnego znaku i ze znakiem w kształciu U i kółkami w środku. Paweł, Ty się znasz na tym. Skrzynia z jakim oznaczeniem była pierwsza i następna w kolejności ?

Sebright, jak odkamieniam czajnik, to wlewam szklankę na 1,5 litra wody i zagotowuje to. Wszystko buzuje. Nie wiem ile litrów wchodzi do chłodnicy Zetora, ale dał bym 1 : 10. Tylko nie zatykaj chłodnicy , bo ją wywali. Będzie buzowało, ale powinno być ok. Pamiętaj, aby silnik pracował, żeby przepłukać cały system. Potem wylej wodę i powtórka. Powinno byc ok. Ja tak zrobię u siebie.

[SEBRIGHT]

Jak zalewałem go wodą wydaje mi się że coś koło 12L wchodzi do układu chłodzenia. Octu zaleję mu 1,5L i zobaczymy co będzie



Zalałem ilości jak napisałem powyżej, zagrzałem do ok 80 stopni i wyraźnie pomogło - do ok 2/3 obrotów maksymalnych nie wyrzuca już wody

[Mars]

No i super ocet zawsze jest najskuteczniejszy

[Ursus]

Mars napisał/a:
Jeśli by wziąć pod uwagę odlewnie obudowy skrzyń biegów do Zetora 25, to ile ich było ? Ja znalazłem trzy : ze znaczkiem Skoda, bez żadnego znaku i ze znakiem w kształciu U i kółkami w środku. Paweł, Ty się znasz na tym. Skrzynia z jakim oznaczeniem była pierwsza i następna w kolejności ?

Różne są domniemania. Niektórzy twierdzą, że Skoda była pierwsza, ale widziałem stare skrzynie bez żadnego odlewu znaku też. Tak więc ciężko to ocenić. U mnie jest po numerach 48 rok, a nie ma żadnego znaku. Na tych niby z 47 roku widziałem Skody - ale też nie miałem możliwości zczytania numerów. Druga sprawa, że stara wersja skrzyni powinna mieć podwójne dno - a widziałem te korpusy ze znakiem Skody, które miały korpus już inny, od zewnątrz od spodu z wgłębieniem - tak jak nowsze wszystkie wersje, także np. 25K.

Moje zdanie jest takie, że skrzynie odlewano w różnych odlewniach w ramach mocy przerobowych i dlatego są różnice w znakach.

Sam oceniam mniej więcej wiek skrzyni na podstawie szczegółów budowy - jest trochę charakterystycznych rzeczy, m.in. korki kontrolne, pokrywa, pochwy, smarowniczki, mocowania kosiarki, wziernik od spodu skrzyni itd.

[Mars]

Też skłaniam się ku podobnym spostrzeżeniom. Analogicznie do lamp tylnych do Zetora 25, gdzie pierwsze modele onych, nie miały żadnych oznaczeń AUTOPAL i innych, które to wprowadono dopiero na przełomie lat 1949/50. Teoretycznie jeśli miałby się jakiś znak pojawić na skrzyni biegów, to z pewnością pierwszy będzie ze znakiem Skoda, a ostatni ze znaczkiem w kształcie "U". Co jednak ze skrzyniami bez żadnych znaków ? Znam chyba "najstarszego" Zetora 25 w Polsce, gdzie numer skrzynie jest bliski 2000, a jej kształt i cechy chyba jak w Zetorze 25 K. Z kolei mój Zetor 25, nie posiadający żadnych oznaczeń na skrzyni posiada bardzo niski numer. Myślę, że można by dla usystematyzowania kolejności produkcji, pokusić się o zebranie maksimum informacji od wszystkich naszych Członków. Może taka ilość danych pozwoli nam na pewne ustalenia, a przynajmniej przybliży co było pierwsze. W tym celu, aby wyeliminować ewentualne błędy, wszyskich Kolegów, którzy zechcieliby pomóc nam w pracy, proszę o podawanie numerów skrzyni, oraz krótki opis jej cech, jak wyżej powiedział Paweł. Ponieważ pokrywy i pochwy mogły być w trakcie użytkowania wymieniane ( z czym się wielokrotnie spotkałem ), dlatego skupmy się wyłącznie na obudowie skrzyni biegów. Paweł, byłoby bardzo miło, gdybyś w tym badaniu mi pomógł, a raczej gdybysmy to razem mogli zebrac i usystematyzować, z racji Twojego większego doświadczenia i kontaktów. Ogólnie chodzi o dobro kolekcjonerów i ustalenia dla następnych pokoleń. Wykluczyłbym przy tym, że obudowa skrzyni biegów nie podlegała wymianie, np w wyniku uszkodzenia mechanicznego, pęknięcia, ewentualnego zużycia gniazd łożysk itp, ponieważ w takim przypadku ówczesny serwis wymieniał taką skrzynię na nową, nabijając na niej numery skrzyni uszkodzonej. Tak podpowiada rozsądek, gdyż w przeciwnym wypadku należałoby unieważniać numer uszkodzonej skrzyni, co wiąże się z cała masa papierkowej roboty, włącznie ze zmiana dowodu rejestracyjnego, a tak wystarczyło "przetopić " uszkodzoną skrzynię i zaoszczędzić sobie i innym sporo pracy. Jednak to tylko moja teoria.
Paweł, dziękuję za konkretną i wyczerpującą odpowiedź.



Jest jeszcze jedna sprawa dotycząca skrzyń biegów. "Podobno" skrzynie Zetorów 25 miały podwójne numery. To znaczy, że po osiągnięciu jakiegoś tam numeru skrzyni, powracano do numeru startowego i nabijano numery od nowa. Ważne jest, aby przede wszystkim ustalić do jakiego numeru, od kiedy stosowano tą praktykę i czy we wszystkich przypadkach ? Jeżeli za to się porządnie weźmiemy, to nie będzie to wcale takie trudne a ułatwi nam wszystkim dążenie do oryginału, bo przecież to właśnie o to chodzi. Zwróciłem też uwagą, że te maszyny, które pozostały w większości są mocno poprzerabiane, stą też myślę, że warto skupić uwagę wyłącznie na skrzyniach, a nie na tym , co je otacza.

[Ursus]

To może być o tyle trudne, że bywają kolekcjonerzy, którzy sobie te numery prefabrykują po to by rocznik zaniżyć - to też margines błędu powiększy.

Z tymi numerami kolejnymi - być może tak było. Jak dla mnie stara skrzynia powinna mieć dwa dna - bo takowe są na każdym schemacie przekrojowym skrzyni z lat 40tych.

[Jacek ze Skansena]

Nikt dwa razy nie powtarzał nr . Jednak w POMach nieraz nabijano inne nr po remoncie i wtedy są dwa komplety . Nabijano wg dokumentów a stare nr albo niszczono lub zostawały. Napewno fabryka nie dublowała numeracji

[Mars]

I to są super ważne informacje.
Myślę, że tych kolekcjonerów, co zaniżają numery będzie można dość łatwo zweryfikować i wykluczyć ze statystyki, tak, aby margines błędu był minimalny. Tak jak mi się wydaje, stare egzemplarze nie powinny mieć żadnego symbolu oznaczenia odlewni. Można to stwierdzić po innych Czeskich i Czechosłowackich traktorach, gdzie w przypadku Skody 30, symbol pojawił się dopiero w późniejszych modelach, a na początku była gwiazda. BYć może, że fabryki nie przywiązywaly szczególnej uwagi do oznaczania swoich produktów i stąd takie bez oznaczeń śmiało możemy uznać za pierwsze, tym bardziej, że jak Paweł powiedział, stara skrzynia powinna mieć podwójne dno i to wg mnie jest bardzo dobry wyznacznik początku serii Zetora 25. Z kolei mój Zetor 25 z 1947 roku ma oznaczenia na skrzyni i postaci "U", zatem, nie wiem czy się ze mną zgodzicie, ale to byłaby druga seria skrzyń, natomiast ostatnia, to skrzynie ze znaczkiem Skoda, z dnem pojedynczym, ponieważ te skrzynie są typowe dla "bocianów", przy czym podczas rozwoju produkcji, pozostałe odlewnie mogły na zamówienie wykonywać dodatkowe odlewy, jakoże miały już formy gotowe. Należy zatem sprawdzić, do jakiego numeru istnieje numeracja skrzyń bez oznaczeń, z oznaczeniem "U", z podwójnym dnem, szczególnie zwracając uwagę na szczegóły bydowy wspomnianych skrzyń, tak, aby mieć pewność co do najstarszej wersji.
Wracając do wypowiedzi Jacka, o tym, że w POM-ach dobijano numery po remontach, to rzeczywiście tak było, bo po wyczyszczeniu mojej skrzyni, znalazłem takie numery dodatkowe na prawym boku, wraz z wybitym miesiącem. Przy okazji Jacku, dziękuję za wyjaśnienie tej sprawy, ponieważ miałem z nią mały problem
Ważne jest, że ta plotka, jakoby numerację Zetor prowadził podwójną w stylu np : " dochodzimy do numeru 9999 i zaczynamy od nowa " wg Waszej opinii, jest nieprawdziwa i całe szczęście, bo byłoby to mocno skomplikowane. Ostatnio oglądałem skrzynię biegów ze znaczkiem Skoda, z pojedynczym dnem, co wskazuje na "bociana" numery niestety są zniszczone i nie da się dojść do tego, jakie były oryginalnie. W każdym razie, taka skrzynia ze znaczkiem Skoda, jest na pewno ciekawsza pod względem kolekcjonerskim.
Reasumując, czy zgodzicie się ze mną, że pierwszy Zetor 25 z 1946 roku, na pewno miał skrzynię z podwójnym dnem, bez żadnego oznaczenia odlewni, i taka sytuacja na pewno miała miejsce do pierwszej połowy roku 1947. Później wprowadzono oznaczenie "U", aż do wersji Zetor 25 A ?
Jutro sprawdzę moje Zetory pod tym względem i proszę, abyście w miarę możliwości zrobili to samo. Zobaczymy co nam wyjdzie. Później akcję rozszerzymy dalej. Jeśli zbierzemy siły, to są spore szanse rozwiązania tej zagadki
Jacek i Paweł, jak będziecie mieli chęć i okazję, to zapraszam do siebie na ciekawe dyskusje i zwiedzanie gratów

[klaudiusz]

witajcie
Po takim długim artykule Marku jestem pod wrażeniem
przyznał bym ci medal za osiągnięcia w poszukiwaniu oznaczeń skrzyni biegów.*tup*
A moich numerów na skrzyni biegów od 35 lat jeszcze nie odczytałem.
:p
pozdrawiam
klaudiusz

[Mars]

Klaudiusz, jeśli przyłączą się wszyscy, to będzie nasza wspólna praca, która pozwoli na bezbłędną identyfikację modelu i roku danego Zetora 25, a to przecież podstawowa informacja dla każdego poważnego kolekcjonera. Poszukaj u siebie numerów, to zaledwie kilka minut pracy są na lewyn rancie skrzyni biegów w miejscu połączenia skrzyni z obudową sprzęgła możesz też krótko opisać model skrzyni i jaki ma znaczek odlewni, który znajduje się na obudowie skrzyni po prawej stronie pod pedałami hmulcy zobacz co tam jest u Ciebie

[Ursus]

W starym typie numery bywały również za prawą pochwą.

[Mars]

Dzięki Paweł
Rozumiem, że jak nie ma numerów na rancie, to tam ich szukać. Poza tym, czy zgadzasz się z tym co napisałem wcześniej ? Czy dobrze analizuję fakty ?

[Ursus]

Mars napisał/a:
Można to stwierdzić po innych Czeskich i Czechosłowackich traktorach, gdzie w przypadku Skody 30, symbol pojawił się dopiero w późniejszych modelach, a na początku była gwiazda.

Było inaczej. Była najpierw SKODA, potem gwiazda (Zakłady im. Lenina), a potem znów SKODA.

Mars napisał/a:
Reasumując, czy zgodzicie się ze mną, że pierwszy Zetor 25 z 1946 roku, na pewno miał skrzynię z podwójnym dnem, bez żadnego oznaczenia odlewni, i taka sytuacja na pewno miała miejsce do pierwszej połowy roku 1947. Później wprowadzono oznaczenie "U", aż do wersji Zetor 25 A ?

Nie mamy podstaw by tak twierdzić, że trwało to do połowy 47 roku. Podwójne dno było jeszcze w 1948, a być może nawet do przełomu 1949/50 - aczkolwiek w późniejszej fazie montowano i takie i takie zapewne - co było pod ręką. Wtedy nikt się tak dokładnie nie przejmował klasyfikacją. Katalog części też nie wszystko wskazuje jednoznacznie.

Sądzę jedynie, że znak Skoda nie jest pewnikiem co do tego, że skrzynia jest starego rocznika.

[klaudiusz]

Marku spróbuję poszukać*comfort* to ci napiszę.

[Mars]

Ursus napisał/a:

Mars napisał/a:
Można to stwierdzić po innych Czeskich i Czechosłowackich traktorach, gdzie w przypadku Skody 30, symbol pojawił się dopiero w późniejszych modelach, a na początku była gwiazda.

Było inaczej. Była najpierw SKODA, potem gwiazda (Zakłady im. Lenina), a potem znów SKODA.<br><br><br><br>

Mars napisał/a:
Reasumując, czy zgodzicie się ze mną, że pierwszy Zetor 25 z 1946 roku, na pewno miał skrzynię z podwójnym dnem, bez żadnego oznaczenia odlewni, i taka sytuacja na pewno miała miejsce do pierwszej połowy roku 1947. Później wprowadzono oznaczenie "U", aż do wersji Zetor 25 A ?

Nie mamy podstaw by tak twierdzić, że trwało to do połowy 47 roku. Podwójne dno było jeszcze w 1948, a być może nawet do przełomu 1949/50 - aczkolwiek w późniejszej fazie montowano i takie i takie zapewne - co było pod ręką. Wtedy nikt się tak dokładnie nie przejmował klasyfikacją. Katalog części też nie wszystko wskazuje jednoznacznie.

Sądzę jedynie, że znak Skoda nie jest pewnikiem co do tego, że skrzynia jest starego rocznika.

Przeglądając dokładnie istniejące zdjęcia, zakładam, a jakieś założenie być powinno, że coś wydarzyło się około I połowy 1947 roku (wskazują na to stroje w jakich prezentują się traktorzyści,pola po jakich jeżdżą, oraz drzewa i pora roku) możliwe, że jest to wiosna 1947. Ogólnie mówiąc, chodzi o to, że znaczna zmiana modelu z 1946 roku,nastapiła właśnie w 1947, i że to wówczas mogło dojść do zmiany w Zetorach 25. Aby z całą pewnością potwierdzić fakt pierwszej skrzyni ze znaczkiem Skoda, musielibyśmy mieć skrzynię z takim znakiem, ale z podwójnym dnem. Jeśli takiej nie znajdziemy, oznacza to, że pierwsza skrzynia w Zetorach 25 była bez żadnego znaczka, druga ze znaczkiem "U", a dopiero trzecia ze znaczkiem Skoda. Tak jak Paweł mówi, w późniejszym czasie tj. na przełomie lat 1949/50 i później montowano wszystko jak leci z różnych odlewni. Należałoby przy tym sprawdzić, jaki typ skrzyni biegów mają Koledzy posiadający "bociany" ? Chodzi o numer, znak i typ - z podwójnym dnem, czy pojedynczym. Badanie dojścia do źródeł, można też przeprowadzić od końca, czyli od "bocianów", to czego nie mają te Zetory, na pewno miały Zetory wcześniejsze. Po za tym należy zwrócić uwagę, na ilość i cechy takich modeli skrzyń i je ze sobą zestawić.
Po dokładnej analizie zdjęcia Zetora 25 z 1946 roku, udało mi się ustalić, że te traktory miały zupełnie inną obudowę sprzęgła, niż późniejsze modele. Pierwsza obudowa sprzęgła,oprócz tego, że nie miała wejścia na rozrusznik, nie miała również wejścia z prawej strony z przykręcaną klapką na łatwe smarowanie łożyska oporowego. Taką klapkę wprowadzono nieco później. Niestety na razie nie mogę powiedzieć, czy łącznie z rozrusznikiem, czy jeszcze przed jego zastosowaniem. Możliwe jest bowiem, że pierwszą zmianą było zastosowanie klapki technologicznej do łatwego smarownania łożyska oporowego, a następnie w kolejnej fazie rozwoju, wprowadzono otwór na rozrusznik. Wynikałoby z tego,że mamy trzy typy obudowy sprzęgła. 1. bez rozrusznika i bez klapki, 2. bez rozrusznika i z klapką 3. z rozrusznikiem i z klapką.
Wracając do obudowy skrzyni biegów i analogii z traktorem Skoda 30. Paweł, Ty dokładnie wiesz, kiedy powstały zakłady im. Lenina. Czy mógłbyś podać kiedy to było ? W związku z tym, z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że pierwsze Zetory 25 z 1946 roku, nie miały znaczka Skoda, ponieważ odlewnie mogły go na ten czas usunąć, jeszcze przed rozpoczęciem produkcji i w takim razie teza o pierwszych obudowach skrzyń bez oznaczenia by się potwierdziła, oczywiście przy założeniu, że nie znajdziemy skrzyni z podwójnym dnem ze znaczkiem Skoda i bardzo niskim numerem , może nawet z tak niskim numerem, świadczącym, że jest to skrzynia z prototypowego Zetora 25, co moim zdaniem jest bardzo mało prawdopodobne, a wręcz niemożliwe.

[Grigs]

Tematy roczników i typów skrzyń były już wałkowane w kilku tematach, m.in artykuł:
http://www.retrotraktor.pl/readarticle. ... cle_id=527
Zastanawiają mnie te pompy wtryskowe w początkowych wersjach?, jedna jest podobna do zastosowanych w super-kach tylko okrojona o 2 sekcje.